Cúc đại đóa (Chrysanthemum morifolium), ở bài viết này cùng Seiko tìm hiểu và bám sát nhịp sinh lý của cây, với mục tiêu:

• Bông to – sáng màu – cánh dày – cuống cứng

• Nở đúng cao điểm Tết

• Cây khoẻ, đồng đều giữa các chậu

Như vậy trước hết chúng ta cùng điểm lại sinh lý cây cúc đại đoá để hiểu rõ cây nhé:

• Cúc đại đóa = cây ngày ngắn “ưa mát”: phân hoá mầm khi ngày ≤ ~12–13 giờ và đêm mát (18–22°C).

• Chu kỳ dinh dưỡng tự nhiên

  1. Ra rễ & phục hồi → ưu tiên P dễ tiêu + N-NO₃⁻ nhẹ + humic.

  2. Sinh trưởng sinh dưỡng → N cân đối (ưu tiên NO₃⁻), Mg (diệp lục), Ca (thành tế bào).

  3. Chuyển pha – phân hoá mầm → giảm N, đẩy P/K, bổ sung Bo + Ca cho mầm/đốt chắc.

  4. Nuôi hoa – hoàn thiện → N rất thấp, K + S (SOP) lên màu, Ca + Bo bền cuống/cánh.

Vì vậy, MAP & Polyfeed 30-10-10+2MgO+TE phải xuất hiện sớm – đúng lúc, MKP/16-8-34/SOP dùng giai đoạn mầm → hoàn thiện, và Ca/Bo xuyên suốt nhưng không tank-mix với phosphate/sulfate.

–

1) Chậu & giá thể – đặt móng cho bông to

Chậu lớn , đáy thoát nước tốt.
Giá thể (theo thể tích): 40% xơ dừa đã rửa chát, 30% trấu hun, 20% đất tơi/sạch, 10% phân hữu cơ hoai (ủ Trichoderma).

• Rửa xơ dừa riêng bằng Haifa Canxi Agri (Ca(NO₃)₂) 0,5–1,0 g/L → tưới đẫm → xả lại đến khi nước trong; mục tiêu pH 6,0–6,5; EC (1:2) 0,7–1,3.

• Ổn định đệm: tưới HaifaStim Vim 2 ml/L lên đống trộn (1–2 lượt).

• Đừng rửa xả sau khi đã trộn phân hữu cơ → mất dinh dưỡng.

Lý do: cúc cần Canxi ổn định từ đầu để thân/đốt chắc, và nền pH 6,0–6,5 để Ca–Mg–Bo hấp thu tối đa.

–

2) Kỹ thuật tạo 1 bông chuẩn

• Không bấm ngọn. Giữ thẳng ngọn chính ngay từ cây con.

• Tỉa chồi nách hàng tuần (khi chồi dài 1–2 cm là ngắt), disbud: khi thấy nụ bên xuất hiện thì chừa nụ đỉnh duy nhất.

• Chống đổ: cắm 1 cọc tre theo thân; đặt vòng lưới (ring) ở 1/3 và 2/3 chiều cao.

• Ánh sáng đều: xoay chậu 2–3 ngày/lần để thân không nghiêng; 6–8 giờ nắng trực tiếp/ngày.

–

3) Lịch dinh dưỡng tối ưu theo nhịp sinh học (tưới gốc, phuy 200L)

Tần suất: 5–7 ngày/lần (tuỳ ẩm).
pH dung dịch 5,8–6,3 |  EC (1:2): đầu vụ 0,8–1,0 → giữa/ cuối 1,2–1,5.
Cấm tank-mix: Ca(NO₃)₂ không pha chung MAP/MKP/SOP/BitterMag; cách 24–48h giữa các lần.

–

GĐ-1 | 0–2 tuần (Bén rễ – ổn định cây)

Mục tiêu: rễ tơ trắng nhiều, đốt thân ngắn, lá mở nhanh (chuẩn bị cho “bơm lá”).
Công thức luân phiên (tưới 2–3 lần):

• MAP 12-61-0: 250 g + Mg(NO₃)₂: 100-125 g + HaifaStim Vim: 375 ml
  → P kích rễ/ATP, NO₃⁻ + Mg mở lá không sốc muối, humic tăng trao đổi ion.

• Ca(NO₃)₂ (Haifa Canxi Agri): 150–180 g (lần riêng, cách MAP 24–48h)
  → dựng thành tế bào, chống mềm thân non, cho tương lai cuống cứng

Lỗi hay gặp: nắng gắt tưới đậm → “cháy” mép; hãy tưới sáng sớm/chiều mát.

–

GĐ-2 | 3–6 tuần (Sinh dưỡng mạnh – dựng khung tán)

Mục tiêu: lá dày xanh, thân cứng, nhiều đốt “đủ tuổi” trước khi vào mầm, nhưng không kích chồi bên.
Công thức (luân phiên A/B, mỗi 5–7 ngày):

• A – Bơm lá cân đối: Polyfeed 30-10-10+2MgO+TE: 225-275 g + BitterMag (MgSO₄): 100 g (tuỳ lá non, nhạt)
  → N cao nhưng chủ yếu NO₃⁻ (cứng thân), 2% MgO + MgSO₄ cho xanh bền, TE đầy đủ.

• B – Cứng thân/đốt chắc: Ca(NO₃)₂: 12–15 g (lần riêng, không mix A)
  → tăng Ca xuyên suốt để chịu bông to sau này.

• Tỉa nụ bên ngay khi nhú.

–

GĐ-3 | 7–9 tuần (Chuyển pha – phân hoá mầm)

Mục tiêu: mầm đồng loạt – cuống chắc; giảm N để không “lọt tán”.
Công thức luân phiên (5–7 ngày):

• Kích mầm, kéo nụ: MKP 0-52-34: 250 g + BitterMag: 100-120 g
  → P/K cao ra “tín hiệu” sinh thực, Mg giữ xanh và vận chuyển đường.

• Củng cố cuống/nút: Polyfeed 16-8-34+TE: 250 g + Ca(NO₃)₂: 150–187,5 g/200 L (khác ngày)
  → K cao + Ca cho cuống cứng, đốt chắc, TE hoàn thiện vi lượng.

• Bo qua lá: nồng độ 0.3-0.4%, 7–10 ngày/lần (2 lượt) → chống rụng nụ, thành tế bào “khít”.

Quang chu kỳ: nếu ngày > 13h, che tối 13–14h/đêm trong 3–4 tuần để đồng loạt mầm.

–

GĐ-4 | 10 tuần → bán (Nuôi hoa – lên màu – hoàn thiện)

Mục tiêu: màu đậm – cánh dày – cuống cứng – mở đều đúng Tết.
Công thức luân phiên (4–6 ngày, tuỳ thời tiết):

• Lên màu (không N): SOP 0-0-50+S: 1kg
  → K + S cho màu rực, sạch; tránh kéo lá.

• Dưỡng bông & cuống: Polyfeed 16-8-34+TE: 250 g (hoặc 20–22 g nếu trời mát)

• Giữ cuống cứng: Ca(NO₃)₂: 200 g (khác ngày với SOP/16-8-34)

• Vim: 250–375 ml/200 L mỗi 7–10 ngày → ổn định EC, kéo dinh dưỡng lên bông.

• Bo qua lá: nồng độ 0.3-0.4% vào 10–14 ngày trước nở rộ (có thể lặp lại 5–7 ngày sau).

Nước & EC: cuối vụ giữ  EC 1,2–1,5; nếu mưa to → hôm sau xả nhẹ + 1 lượt Ca(NO₃)₂ (10–12 g/16L).

K + S làm màu rực; Ca + Bo cho cánh dày, cuống khoẻ; N giữ rất thấp để bông “nổi”.

(Bo phun lá chèn đúng mốc; Vim 1 lần/tuần).

–

4) Lịch “đếm ngược” cho đúng Tết

• Nở rộ Tết (28–30 AL) → đếm ngược ~100–110 ngày để trồng chậu.

• Phân hoá mầm rơi vào đầu–giữa tháng 10 AL (thiên nhiên đã ngắn ngày), nhưng nếu lệch thời tiết → dùng che tối 3–4 tuần để “chốt” mầm đúng nhịp.

–

5) Quản lý tán & cành (để bông to – cành cứng)

• Kiểu “đại đóa đơn” (bông khủng): 1–3 cành chính/chậu, tỉa toàn bộ nụ bên liên tục; lưới đỡ sớm.

• Kiểu “tán tròn nhiều bông”: bấm 1–2 lần, giữ 7–12 cành/chậu; không siết N quá sớm kẻo bông nhỏ.

• Silic sinh học (nếu có): phun 0,5–1 ml/L, 2–3 lần từ GĐ-2 đến đầu GĐ-4 → cành dai, chống đổ.

–

6) IPM & chẩn đoán nhanh (để không “mất bông phút 90”)

• Rệp, nhện → bẫy dính + hoạt chất sinh học luân phiên; tránh phun khi hoa gần nở.

• Botrytis/đốm lá → thông gió, tỉa lá gốc, giữ mặt bông khô; phun đồng/mancozeb khi ẩm kéo dài.

Quan sát vườn:

• Lá non vàng gân → tăng BitterMag (100–125 g/200 L).

• Nụ nhỏ, dễ rụng → tăng Ca(NO₃)₂ (150–187,5 g/200 L) + Bo phun.

• Lá rậm che nụ → đang thừa N → hạ 30-10-10, ưu tiên MKP/16-8-34/SOP.

• Thời tiết cực đoan, lạnh cần phá niêm trạng: Multi K
• Lá rậm che nụ → thừa N → hạ 30-10-10 xuống, chuyển 16-8-34/MKP.

• Sau mưa lớn → xả nhẹ, hôm sau Ca(NO₃)₂ 125–150 g/200 L.

–

7) Tại sao MAP & Polyfeed 30-10-10+2MgO+TE là “đòn bẩy” sớm?

• MAP (12-61-0): P dễ tiêu tạo rễ – ATP – số lá/nút đủ “tuổi sinh lý” trước khi vào mầm.

• Polyfeed 30-10-10+2MgO+TE: N-NO₃⁻ ưu thế + MgO 2% giúp bơm lá dày – thân cứng mà ít “mềm thân” như khi N-NH₄⁺ cao.

• Khi chuyển pha (GĐ-3), hạ N và dùng MKP → 16-8-34 → SOP đúng thứ tự sinh học để dồn K/Ca/S cho bông to – màu sáng – bền cuống.