Câu hỏi “Nên siết nước tạo khô hạn trước hay sau khi phun phân kích thích tạo mầm?” luôn được bà con trồng sầu riêng quan tâm. Để trả lời, chúng ta cần dựa trên nguyên lý sinh lý học của cây sầu riêng, chu kỳ sinh trưởng, phát triển mầm hoa, và cân bằng nước trong cây. Hãy cùng phân tích chi tiết để đưa ra cách làm hiệu quả nhất.
1. Nguyên lý sinh lý của cây sầu riêng
Yêu cầu của giai đoạn ra hoa
- Giai đoạn ra hoa đòi hỏi cây phải rơi vào trạng thái “căng thẳng nhẹ” (stress), kích thích quá trình phân hóa mầm hoa, chuyển từ sinh trưởng sinh dưỡng (lá, thân) sang sinh trưởng sinh thực (hoa).
- Yếu tố kích thích phân hóa mầm hoa:
- Hạn chế nước: Gây “sốc” nhẹ, thúc đẩy quá trình phân hóa hormone nội sinh như ABA tăng, GA giảm.
- Cung cấp dinh dưỡng đặc hiệu: Lân (P), Kali (K), và vi lượng như Bo, Kẽm; có thể bổ sung chất điều hòa sinh trưởng (GA3 hoặc Paclobutrazol nếu cần).
Lưu ý: Tránh để cây rơi vào trạng thái stress quá mức gây rụng lá, suy yếu cây.
2. Hai cách thực hiện kỹ thuật tạo mầm hoa
Cách 1: Siết nước tạo khô hạn trước, phun phân kích thích sau
Nguyên lý:
- Siết nước làm đất thiếu nước, giảm áp lực nước trong cây, kìm hãm sinh trưởng ngọn và thúc đẩy hormone nội sinh kích thích phân hóa mầm.
- Sau 10–14 ngày, khi cây có dấu hiệu “stress” (lá chuyển xám xanh, hơi rũ nhẹ nhưng không rụng), tiến hành phun phân kích thích chứa lân, kali và vi lượng để hỗ trợ phân hóa mầm.
Ưu điểm:
- Cây được chuẩn bị tốt về mặt nội sinh trước khi kích thích mầm hoa.
- Hiệu quả cao trong việc phân hóa mầm hoa.
Nhược điểm:
- Nếu siết nước quá lâu hoặc thời tiết nắng nóng kéo dài, cây có thể bị stress quá mức, gây hại đến sức khỏe.
Cách 2: Phun phân kích thích trước, siết nước sau
Nguyên lý:
- Phun phân chứa lân, kali, và vi lượng trước để tạo nền dinh dưỡng sẵn sàng cho phân hóa mầm hoa.
- Sau đó, siết nước để tạo cú sốc, thúc đẩy hormone ABA tăng, giúp hình thành mầm hoa.
- Sau 10–14 ngày, khi cây xuất hiện dấu hiệu phân hóa rõ ràng, tiến hành tưới nước lại để cây phục hồi.
Ưu điểm:
- Tránh tình trạng cây thiếu dinh dưỡng trước khi phân hóa mầm hoa.
- Dễ kiểm soát quá trình.
Nhược điểm:
- Nếu siết nước không đủ mạnh, cây vẫn tiếp tục sinh trưởng sinh dưỡng (ra lá thay vì mầm hoa).
3. Đề xuất cách làm tối ưu
Kết hợp cả hai phương pháp:
- Giai đoạn 1: Siết nước nhẹ (5–7 ngày):
- Ngừng tưới nước hoặc giảm mạnh lượng tưới để cây giảm sinh trưởng sinh dưỡng.
- Giai đoạn 2: Phun phân kích thích:
- Sử dụng phân bón giàu lân, kali, và vi lượng như:
- Haifa MAP (12-61-0): Giàu lân, hỗ trợ phân hóa mầm.
- Haifa MKP (0-52-34): Giàu kali, tăng sức bền và kích thích mầm hoa.
- Haifa Micro Comb (vi lượng): Tăng sức khỏe và tỷ lệ đậu hoa.
- Sử dụng phân bón giàu lân, kali, và vi lượng như:
- Giai đoạn 3: Tiếp tục siết nước (5–7 ngày):
- Giúp thúc đẩy phân hóa mầm hoa mạnh mẽ hơn.
- Giai đoạn 4: Quan sát mầm hoa, tưới nước lại từ từ:
- Khi mầm hoa xuất hiện rõ, tưới nước nhẹ để nuôi dưỡng và hỗ trợ cây phục hồi.
4. Lưu ý quan trọng khi thực hiện
- Thời điểm siết nước và phun phân:
- Thực hiện khi cây đang khỏe mạnh, lá bánh tẻ đã già, không bị sâu bệnh.
- Điều kiện thời tiết:
- Tránh siết nước khi trời quá khô nóng, dễ gây stress quá mức.
- Sử dụng phân bón chất lượng cao:
- Haifa MAP: Cung cấp lân giúp kích thích mầm.
- Haifa MKP: Bổ sung kali, hỗ trợ nuôi mầm hoa.
- Haifa Micro-Comb: Hỗ trợ vi lượng giúp mầm hoa phát triển khỏe mạnh.
Siết nước tạo khô hạn trước rồi phun kích thích tạo mầm là cách làm phổ biến và hiệu quả, đặc biệt nếu được thực hiện đúng kỹ thuật. Tuy nhiên, việc kết hợp cả hai phương pháp (siết nước nhẹ trước, phun phân sau, tiếp tục siết nước) sẽ tối ưu hóa quá trình phân hóa mầm hoa, giúp mầm hoa phát triển mạnh mẽ và đồng đều.
Bà con đã áp dụng phương pháp nào? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của mình nhé!