I. LÀM SAO ĐỂ CÂY SẦU RIÊNG KHÔNG BỊ “GIÀNH DINH DƯỠNG” GIỮA LÁ-RỄ-TRÁI?
Đây là nút thắt cực kỳ quan trọng mà hầu hết bà con đều gặp phải:
Cây lá vẫn xanh, rễ vẫn sống, trái vẫn đậu… nhưng trái không lớn, không ngọt, cơm bị sượng, hoặc rụng hàng loạt giữa chừng.
👉 Lý do: Lá – rễ – trái đang “giành giật” nhau dinh dưỡng, nước và năng lượng, vì bà con chưa điều phối đúng giai đoạn. Vậy nguyên nhân và giải pháp là gì?
🌱 1. Vấn đề “giành dinh dưỡng” trong cây là gì?
Cây sầu riêng có 3 “bộ phận tiêu tốn dinh dưỡng nhiều nhất”:
Lá – cần đạm , magie , vi lượng để quang hợp.
Rễ – cần dinh dưỡng và năng lượng để tái sinh rễ mới.
Trái – cần đường, kali , canxi, bo để lớn, ngọt và chắc cơm.
📌 Vấn đề phát sinh:
Khi bạn bón quá nhiều Đạm → Cây đẩy mạnh phát triển lá mới → chiếm mất dinh dưỡng dành cho trái.
Khi rễ bị tổn thương → Cây sẽ ưu tiên hồi phục rễ, tạm thời bỏ quên nuôi trái.
Nếu thiếu Kali, cây không vận chuyển đường từ lá xuống trái, trái sẽ ngưng lớn, méo, hoặc rụng.
📊 2. Các giai đoạn và “ưu tiên dinh dưỡng” của cây
Sau khi đậu trái Cây ưu tiên nuôi Trái non & rễ Lá tranh mất dưỡng chất nếu bón sai
Giai đoạn Trái lớn nhanh Trái là ưu tiên số 1 Nếu ra đọt mới → trái thiếu dưỡng chất
Giai đoạn Trái bắt đầu chín cây Tập trung tích lũy đường Nếu tưới đạm hoặc thiếu Kali → giảm chất lượng cơm
📌 Tóm lại: Nếu bạn không điều chỉnh dinh dưỡng đúng lúc, cây sẽ “bỏ trái để lo phần khác”.
🎯 3. Cách điều chỉnh dinh dưỡng để cây tập trung nuôi trái
✅ Giai đoạn trái nhỏ
📌 Mục tiêu: Giữ trái – ổn định bộ rễ – duy trì lá trưởng thành
Đi 3 số cân bằng
Tăng Canxi , Magie , Bo để giữ trái và tăng hấp thu.
Không để cây ra đọt non → tỉa đọt hoặc dùng Canxi, Haifa MKP liều nhẹ để kìm phát.
🔹 Khuyến nghị:
Rải Haifa Canxi Agri + MgSO₄ (Haifa Bitter Mag)
Tưới Polyfeed 19-19-19 pha loãng (đều dinh dưỡng, không bức trái)
Phun lá HaifaStim Force & Multi K để chống rụng và cung cấp năng lượng nhanh
✅ Giai đoạn trái lớn nhanh
📌 Mục tiêu: Trái tăng size – làm dày cơm – hạn chế méo trái
Tăng Kali, Canxi , giữ đạm ở mức thấp
Không bón đạm mới → tránh phát đọt, trái bị “giành” đường
🔹 Khuyến nghị:
Tưới gốc: Haifa SOP 0-0-50 + Haifa Canxi Agri
Phun: HaifaStim Energy & Polyfeed 16-8-34
Nếu trời nắng nóng: Tăng Haifa Bitter Mag- MgSO₄ và giữ ẩm gốc tốt để không sốc nước
✅ Giai đoạn trái chín
📌 Mục tiêu: Tăng độ ngọt, mùi thơm, hạn chế nứt – rụng
Tuyệt đối không dùng đạm dạng Ure, NH4 → làm trái chậm chín, cơm bị nhão
Tăng Kali, Magie → giúp vận chuyển đường, tăng mùi vị
Cây tập trung nuôi trái, không được kích đọt hoặc kích rễ
🔹 Khuyến nghị:
Tưới: Haifa SOP 0-0-50 + Haifa Bitter Mag- MgSO₄
Phun: Kali (Multi K)+ Haifa combi
Chú ý: Ở giai đoạn này, nếu vùng đất nghèo hữu cơ, đất bị “chai”, pH mất cân bằng → rễ hấp thu kém → dùng HaifaStim Vim để mở lại hoạt tính sinh học của đất, tưới gốc liều nhẹ.
🔎 4. Những biểu hiện khi cây bị giành dinh dưỡng
| Triệu chứng | Nguyên nhân | Cách xử lý |
|---|---|---|
| Trái không lớn, đứng trái | Cây ra đọt → dinh dưỡng bị hút lên lá | Phun Canxi để kìm đọt, bổ sung K |
| Trái sượng cơm | Thiếu K, Ca, Mg hoặc rễ đang hồi phục | Tăng SOP, MgSO₄, không đụng tới đạm |
| Rụng trái non hàng loạt | Rễ bị tổn thương → cây bỏ trái để lo rễ | Phun Amino + Bo + Ca, ngưng tưới ướt gốc |
🌿 5. Bí quyết: Làm sao “ra lệnh” cho cây tập trung nuôi trái?
🔸 Không để cây phân tâm!
Hạn chế đọt → giữ dinh dưỡng cho trái
Không làm sốc rễ → cây không bị “chuyển hướng” nuôi rễ
🔸 Giảm đạm đúng lúc!
Không dùng các loại kích lá, ra rễ trong giai đoạn trái lớn
🔸 Tưới nước đều, không sốc
Đất luôn ẩm, không úng – không khô – không thay đổi đột ngột
Để cây không giành dinh dưỡng, bạn cần…
Hiểu rõ từng giai đoạn ưu tiên của cây
Điều chỉnh dinh dưỡng đúng lúc, đúng tỷ lệ N-P-K-Ca-Mg
Quan sát trái – lá – rễ để phản ứng kịp thời
Giữ cây cân bằng, không làm “phân tâm” bằng cách ra đọt, ra rễ trong lúc nuôi trái
II. Cây Lấy Năng Lượng Từ Đâu Để Nuôi Trái? – Hiểu Rõ Về Quang Hợp & Cơ Chế Cung Cấp Năng Lượng 🌱☀️🍈
🔰 1. Quang Hợp – Nhà Máy Sản Xuất Năng Lượng Của Cây
Quang hợp là quá trình cây biến đổi ánh sáng mặt trời thành năng lượng hóa học (đường – carbohydrate), giúp cây phát triển và nuôi trái.
📌 Phương trình quang hợp:
☀️ Ánh sáng + CO₂ + Nước (H₂O) → Đường (C6H12O6) + Oxy (O₂)
Cây hấp thụ CO₂ qua khí khổng, lấy nước từ rễ và dùng ánh sáng mặt trời để tạo đường (C6H12O6), đây chính là nguồn năng lượng chính để nuôi trái.
⏩ Nghĩa là nếu quang hợp yếu, trái sẽ không đủ năng lượng để lớn, dẫn đến méo trái, sượng cơm, hoặc chậm phát triển.
🔰 2. Vai Trò Của Lá Trong Quang Hợp & Nuôi Trái
📌 Lá có quan trọng không?
✔ Cực kỳ quan trọng! Vì lá là nơi diễn ra quang hợp, tạo ra năng lượng nuôi trái.
💡 Công thức “Vàng” để nuôi trái hiệu quả:
✅ 20 đến 25 lá trưởng thành nuôi 1 trái → Cây có đủ năng lượng để phát triển trái tốt. Nếu duy trì được trên 25 lá càng tốt.
✅ Nếu dưới 15 lá/trái → Trái sẽ dễ bị méo, sượng cơm do không đủ năng lượng.
📌 Tại sao không phải lá nào cũng giúp nuôi trái?
Không phải tất cả các lá đều giúp nuôi trái. Chỉ có lá trưởng thành khỏe mạnh (xanh đậm, không bị già vàng) mới có hiệu suất quang hợp cao.
⏩ Lá non chưa quang hợp tốt, lá già vàng không còn hiệu quả, lá bệnh hại làm giảm năng suất.
🔰 3. Cây Phân Phối Năng Lượng Từ Lá Xuống Trái Như Thế Nào?
📌 Sau khi quang hợp, đường được vận chuyển từ lá đến trái qua mạch rây (phloem).
✔ Sucrose là dạng đường chính mà cây vận chuyển đến trái
✔ Kali (K) giúp mở cổng vận chuyển đường vào tế bào trái, làm trái ngọt hơn.
✔ Magie (Mg) giúp lá tổng hợp diệp lục, tăng hiệu suất quang hợp.
⏩ Nghĩa là thiếu Kali → Trái không ngọt, thiếu Magie → Lá yếu, quang hợp kém, trái không đủ năng lượng.
🔰 4. Tại Sao Một Số Cây Có Nhiều Lá Nhưng Trái Vẫn Nhỏ?
👉 Lá nhiều nhưng không đồng nghĩa với hiệu suất quang hợp cao!
📌 Lý do chính:
❌ Lá quá già, vàng úa → Không còn quang hợp tốt
❌ Lá bị bệnh, cháy nắng → Hiệu suất kém
❌ Lá ra quá nhiều do bón đạm quá mức → Cạnh tranh dinh dưỡng với trái
⏩ Giải pháp:
✔ Duy trì bộ lá xanh khỏe (tỉa lá già, kiểm soát sâu bệnh)
✔ Bón đủ Magie (Mg) & Kali (K) để tăng hiệu suất quang hợp
✔ Không bón quá nhiều đạm (N) trong giai đoạn nuôi trái để tránh cây ra lá quá mức
🔰 5. Cách Để Cây Quang Hợp Tốt Nhất & Nuôi Trái Hiệu Quả
📌 Làm sao để cây hấp thụ ánh sáng tốt nhất?
✅ Tỉa cành tạo tán hợp lý để ánh sáng vào đều tán lá.
✅ Định hướng cành hợp lý, tránh lá chồng lên nhau quá nhiều.
✅ Không để tán cây quá rậm, làm giảm hiệu suất quang hợp.
📌 Làm sao để lá khỏe mạnh, quang hợp hiệu quả?
✅ Bón Magie (Mg) giúp tổng hợp diệp lục, giữ lá xanh lâu hơn.
✅ Bón Kali (K) giúp tối ưu vận chuyển đường từ lá xuống trái.
✅ Bổ sung vi lượng để lá quang hợp mạnh hơn.
🎯 Muốn Trái To, Ngọt, Chất Lượng – PHẢI GIỮ LÁ KHỎE!
III. Sinh lý học cốt lõi để hiểu tại sao thiếu canxi thì trái dễ rỗng hộc, méo, sượng.
Canxi có vai trò gì trong quá trình hình thành cấu trúc trái sầu riêng? – và nó ảnh hưởng đến tế bào nào? phân chia, giãn nở hay độ bền thành tế bào? Đây là nền tảng sinh lý học cốt lõi để hiểu tại sao thiếu canxi thì trái dễ rỗng hộc, méo, sượng.
1. Canxi là gì đối với cây trồng?
Canxi không chỉ là nguyên tố dinh dưỡng – mà còn là nguyên liệu xây dựng thành tế bào và chất kết dính tế bào trong cấu trúc mô trái.
🌟 Ví canxi như “xi măng sinh học”: Nếu không có canxi, các viên gạch tế bào không thể liên kết chặt chẽ → trái bị méo, hộc bị rỗng, cơm dễ nhũn, dễ sượng.
2. Canxi ảnh hưởng đến tế bào nào trong trái sầu riêng?
✅ a. Phân chia tế bào (cell division):
Trong giai đoạn trái non (0–4 tuần) tính từ lúc đuôi nhụy khô 80-90%, trái sầu riêng phân chia hàng triệu tế bào.
Canxi giúp hình thành màng tế bào mới và vách tế bào bền vững.
Nếu thiếu → số tế bào ít → trái nhỏ
GIAI ĐOẠN NÀY CANXI CỰC KỲ QUAN TRỌNG, LÀ GIAI ĐOẠN VÀNG XÁC ĐỊNH:
✅ Số lượng hộc/múi
✅ Cấu trúc & sự phân chia đều của cơm
✅ Hình dạng bên ngoài (tròn hay méo, lệch múi)
Nếu không bổ sung sớm – đúng lúc cây đang hút mạnh – thì bạn không thể cứu, điều chỉnh số lượng hộc hoặc múi bằng cách phun thêm về sau. Mẹo chọn canxi giai đoạn này:
Haifa Canxi Agri
– Hàm lượng đúng, chính xác. Chính hãng Haifa.
– Tan nhanh hoàn toàn
– Khi hòa Canxi vào nước, sờ vào cảm giác mát lúc này cây hấp thụ ngay kịp trái sầu riêng phân chia hàng triệu tế bào.
✅ b. Giãn nở tế bào
(cell expansion):
Giai đoạn từ 4–10 tuần → là giai đoạn tế bào “phình to” để trái tăng size.
Canxi kiểm soát quá trình giãn nở không bị rách mô hoặc lệch hướng.
Thiếu Canxi → tế bào giãn lệch → trái méo, hộc bị vặn.
✅ c. Độ bền của thành tế bào (cell wall integrity):
Canxi liên kết với pectin trong thành tế bào tạo nên màng bảo vệ, chống sốc nước, chống rạn.
Giữ mô trái chắc, mịn, không bị nhão hay rỗng.
📌 Đây là lý do vì sao:
❌ Thiếu Canxi → mô cơm yếu → trái to nhưng rỗng hộc
❌ Quá trình phát triển không đồng đều → gây méo trái
3. Canxi có di chuyển trong cây không?
⚠️ Không! Canxi gần như không di động trong cây
Chỉ đi được theo mạch gỗ (xylem) → nghĩa là chỉ vận chuyển lên trái nếu có dòng nước ổn định từ rễ nó bị “gắn cứng” vào màng tế bào và thành tế bào (với pectin).
Do đó, Canxi không thể rời khỏi mô này để tái phân phối đi nơi khác.
Không đi theo mạch rây (phloem) → nên nếu cây thiếu canxi rồi thì không thể “gửi lại” canxi cho trái
👉 Do đó:
Phải bổ sung Canxi sớm – ngay từ khi trái hình thành
Không thể “sửa sai” nếu đã để thiếu Canxi quá lâu
Seiko Jsc chúc bạn hiểu nguyên lý và đạt vụ mùa bội thu.
Hãy nhấn theo dõi và chia sẽ để cập nhật thêm những thông tin thú vị từ Seiko.
